MỤC LỤC
1. Báo Hiếu Trong Đạo Phật.
2. Phật Dạy Cách Báo Hiếu.
3. Hạnh Hiếu Của Người Con Phật.
4. Biết Ơn Và Đền Ơn.
5. Hạnh Hiếu Trong Đạo Phật.
6. Tinh Thần Báo Hiếu.
7. Phật Dạy Về Hiếu Hạnh.
8. Quan Niệm Về Hạnh Hiếu Của Người Con Phật.
9. Tinh Thần Hiếu Đạo.

Phật dạy cách báo hiếu

hiếu hạnh

Hôm nay là ngày rm tháng by, ngày báo hiếu, cũng là mt trong nhng ngày lễ trng đại nht ca gii Pht tchúng ta. Nói đến hiếu đạo là nói đến đạo sng ca con người. Dù là tôn giáo nào, ai ai cũng phi ly hiếu đạo làm gc.
Ngày r
m hôm nay là ngày mi người con Pht dâng hết lòng thành ca mình lên đấng sanh thành ông bà, cha mv.v… là nhng người đã to ra chúng ta. Cha mẹ đã dày công sanh thành, nuôi dưỡng, gy dng cho chúng ta mt cuc đời, mt ssng. Tâm trng lo lng y không biết đến đâu là cùng. Cho nên người xưa nói: “Git nước luôn luôn chy xung, chkhông bao gichy ngược lên”. Cha mtrăm tui, con tám mươi tui hoc hơn tám mươi tui, cha mcũng vn còn lo lng cho con. Nghĩa là không bao gicha mbquên chúng ta, mà mun cho chúng ta trưởng thành, m no sung túc. Thy con người hc gii thì cũng mun con mình hc gii, thy con người làm công vic phát đạt thì cũng mun con mình được như vy. Mun con luôn luôn là người tt, người hiếđạo. Đó là nhng nguyn ước ca cha m.

Vì vy, để tlòng hiếu để vi các bc sanh thành, chúng ta phi làm như thế nào?

Trường hp cha mẹ đã quá vãng, chúng ta nên tu to các công đức lành hi hướng vcho cha m. Nếu cha mvì nghip dphi đọa vào ác đạo, chúng ta thành tâm thiết ltrai nghi cúng dường Tam Bo và tha thiết phúng tng kinh k, để chuyn hóa nghip dcho cha mqua li Pht dy. Trong kinh Địa Tng, Btát Địa Tng đã phát thnguyn: nếu còn mt chúng sanh khthì ngài nguyn không thành Pht. Còn mt chúng sanh trong địa ngc thì ngài còn ở đó để mà cu vt. Chkhi tt cchúng sanh hết kh, ngài mi chu lên ngôi chánh giác. Vi li nguyn to ln y, ngài là vị đại Btát, thường thhin trong cuc đời, nhng chn khổ đau để cu vt chúng sanh. Trong đó có cha mnhiđời ca chúng ta.

Đức Pht thường dn dò các vị đại Btát phi luôn giúp đỡ chúng sanh khi chúng gp hon nn hay bị đày đọa trong nhng chn khổ đau như địa ngc, ngqu, súc sinh… Pht dy Btát Địa Tng: “Nếu có người nam, người nnào trng chút ít căn lành trong Pht pháp, ông nên dùng đạo lc ca ông ng hngười đó tu tp ln ln đượđạo vô thượng, chớ để hthoái tht. Nếu có kmi tu chút ít căn lành mà phi đọa lc trong các đường kh, ông khiến nhng người y nhnim danh hiu ca Pht và dùng thn lc khiến hkhông bị đọa vào địa ngc, ngqu, súc sanh”.

Sdĩ địa ngc, có nhng chn khổ đau là do chúng sanh to nghip không tt mà chiêu cm nên. Nghip không tt y tnơi thân, ming, ý mà sanh ra. Từ đó chúng ta bcác ththam lam, sân hn, si mê điên đảo kéo lôi. Tóm li, cnh khổ ở địa ngc là do chúng ta to chkhông phi ai bày ra, áp đặt đưa chúng ta đến. Điu này chúng ta nghim ly cũng có thbiết.

Ví dnhư có người chc gin mình, mình gin người đó tc là tâm không yên, địa ngc hin tin trong lòng ca chúng ta ri. Địa ngc hin ra thì thân bc xúc, ming dùng li chi mng, tiếp theo là nhng ý nim xu xa hay nhng hành động hi người. Khi nghĩ, làm nhng vic y, thì tâm mt san lc, vì bcu xé làm ô nhim. Địa ngc hin tin là thế, do chúng sinh tgây to ri chiêu cm ly thôi. Đã như vy thì kêu cu ai?

Cu Pht, Pht cu được không? Nht định là không, tmình phi cu mình. Vì vy Pht dy ngài Địa Tng, nhng chúng sinh có gieo chút ít căn lành đối vi Pht pháp, ông cố gng giúp hphát trin căn lành ca mình, thoàn chnh bn thân. Thoàn chnh mình được ri thì tnhiên schiêu cm cnh địa ngc không còn na.

Rõ ràng chtrương ca đạo Pht là hoàn thin ngay tcon người, sa ngay ttâm ca chúng ta. Nên có câu tu tâm dưỡng tánh là vy. 

Pht nói tiếp: “Nghip lc chúng sanh rt ln, có thsánh vi núi Tu Di, sâu dường bin c, có thngăn đạo Thánh. Vì thế, chúng sanh chkhinh điu quy nhmà cho là không ti, sau khi chết đều có qubáo, dù chmy mún đều phi chu ly”. Tôi lp li: Nghip lc rt ln, có thsánh vi núi Tu Di. Bi nó ln quá nên chúng ta tu hoài mà vn chưa thành Pht. Tu không hết nghip thì làm sao thành Pht được? Li nghip sâu dường bin c, có thngăn đạo Thánh. Nghip nng quá nên tu không ni, nghip sâu dày quá nên không làm được vic gì có công đức, có đạo hnh, có trí tu. Thế nên người Pht tphi quan tâm, phi chủ động để chuyn nghip, tnghip không tt thành nghip tt. Chúng ta không snghip nhưng phi biết cách chuyn nghip. Còn nếkhông chuyn nghip được thì phi snghip thôi. Vì nghip đã gây to ri thì phi trả n. Chuyn y là dĩ nhiên ri, không ai chy trn được.

Pht li dy: “Vì thế chúng sanh chkhinh điu quy nhmà cho là không có ti, sau khi chết ri đều có qubáo, dù chmy mún đều phi chu ly”. Dù chto mt my mún, nhxíu thôi nhưng kết quca nó vn có. Mt tâm nim, mt ý nghĩ, mt li nói, mt vic làm, nhưng tà vy trái vi chánh pháp, trái vi lương tâm, thì smang ly hu qukhông tt. Nên người Pht tphi dè dt khi to nghip. “Li chí thân như cha vi con, mi người cũng theo nghip ca mình mà đi khác đường, dù cho gp nhau cũng chng bng lòng chu khthay nhau”. Khi đã to nghip ri thì phi mang gánh hu quả ca nó, không ai thế cho ai được dù chí thân như cha vi con. Nếu có gp nhau, mi người cũng phi đi theo nghip riêng ca mình. Vì thế chúng ta đừng li, cho rng quý thy, quý sư cô tng kinh thì chúng ta có thsiêu độ. Nếu quý thy cô tu hành không ra gì thì quí vnghĩ sao? Cu cho ai giúp cho ai được, trong khi mình nghèo quá? Thc tế là như vy. Người có tin ca, phương tin, địa vthì mi có thgiúp người này người kia được. Nếu nghèo quá, mun giúp cũng không thgiúp được? Nói không ai nghe, ca ci phước lc không có. Đây là điu chúng ta đáng s, đáng lo. Chúng sinh cho ti bây giờ còn lăn lóc trong các đường là biết nghip tp nhiu lm. Ti thì nhiu mà phúc thì kém. Ti là, bi nghim li thy va ngi yên mt chút thì trong lòng lăng xăng, nghĩ chuyn hơn thua, danh li … Còn các phúc thin, vic lành, vic phước chúng ta mun gigìn nhưng có khi li quên đi thi nào, không nhni. Trái li gây vi ai, gin ai, bun ai, cách đây năm mười năm… cn thì nó hin ra nguyên hình, ging như xem Video. Bi vy chúng ta phi tlo, không nên li vào ai. Nếu Pht cu được thì chúng ta đã thành Pht tlâu ri. Không ai cu mình được bng mình tchuyn hóa, tsa đổi, tci thin chính tâm ca mình.

Cho nên Pht mi dy ngài Địa Tng: “Chúng sanh dù chgây được mt chút nhân nhxíu trong Pht pháp, ông nên dùng đạo lc ca ông khiến cho hphát trin nhân đó, để htthành tu ly đạo qu”. ChPht không bo ngài đem khnăng ca ngài khiến người đó thành Pht, thành T, thành La Hán. Trong nhà Pht không có chủ trương ban phước giáng ha như vy. Chư Tăng, chư Ni là người có trách nhim va tu hành chân chính, va nói li li pháp ca Pht dy để cho quý Pht tnghe và tu tp theo. Chchúng tôi không thban cho quí vị điu gì c.

Qua hai đon văn trong kinh Địa Tng cho Pht tchúng ta thy, tu hành là tự mình phi nlc. Trên chúng ta có Pht, có thin hu tri thc và có nhng vị đại BTát luôn luôn phát nguyn gn gũi để dìu dt chúng ta tu hành, nhưng chính bn thân chúng ta phi tu, phi sa, thì mi tt được. Dù thin tri thc tht nhiu luôn bên cnh nói cho chúng ta nhng điu hay lphi nhưng bn thân chúng ta không chu tu sa thì chng được gì c.

Chtrương ca đạo Pht là phi tnơi chính mình. Mun giúp cho người tt thì bn thân mình phi tt. Ví dnhư chúng tôi mun nói đạo lý, hướng dn Pht ttu hành đúng theo chánh pháp ca Pht, thì bn thân chúng tôi trước phi tu đúng chánh pháp, sau đó chúng tôi mi có thhướng dn đúng cho Pht tử được.

Chúng ta đừng nghĩ rng nim Pht thì được Pht cu. Nim Pht là nhuy lc ca Pht mà giúp cho người chu ti chuyn hóa tâm thc ca h. Nhthế hthoát khi kiếp kh. Tmình phi tu, phi cgng, phi nlc. Cng vi sgia trì ca chư Pht thì mi thành tu ước nguyn được. Cũng cn lưu ý công đức tu tp cng vi schuyn hóa thanh tnh, nếu hp nhau thì chúng ta được hưởng trn vn. Nếu to được công đức mà chúng ta không thanh tnh, không chuyn hóa, thì công đức y chhưởng được mt phn nho nhthôi.

Truyn tin thân ca Pht k: Có mt tin kiếp Pht là người con bt hiếu. Khi chết, Ngài đọa vào địa ngc. Ở đó, Ngài thy có nhng chúng sanh, trên đầu đeo vòng la quay cháy đỏ, toàn thân hng hc như mt cây la. Chúng sanh y kêu la, than khóc thm thiết. Thy cnh như vy, Ngài hi ngc tt: “Kẻ ấy to ti gì mà bhình pht ghê gm như vy”. Qugingc đáp: “Đó là mt người con bt hiếu. Khi sng kẻ ấy không nghe li cha m, làm cho cha mbun, gây to nhng điu trái đạo, trái vi lương tâm, nên bây giphi trnghip như vy”. Nghe xong Ngài rúng động. Bi vì chính Ngài cũng không nghe li cha mnên mi brt xung đây thì chc chn vòng la y sẽ đến vi Ngài. Ngài hi thêm: Bao gikkia mi hết chu ti báo đó. Qusnói: “Chng nào trên trn gian có người con bt hiếu khác xung thay thì vòng la y shết”. Quva dli thì vòng la y bay vù ti chp lên đầu Ngài, đốt cháy toàn thân, làm cho Ngài đau kh, rên la thm thiết. Nhưng vì Ngài có nhân chng Pht sâu dày nên qua hình pht đau khổ đó, Ngài lin phát đại nguyn: “Tôi nguyn chu thay tt cnhng thng khnày. Nguyn trên đời đừng có người con bt hiếu nào đọa vào đây na c”. Va phát đại nguyn xong thì vòng la đỏ trên đầu Ngài cũng lin biến mt. Ngài thoát khi cnh địa ngc. Chúng ta thy tâm hiếu quan trng như vy đó.

Pht luôn luôn dy chúng ta phi nlc tu tp để độ mình và độ cho mcha, thân bng quyến thuc. Chkhông thnương nhvào Pht lc. Dù Pht đưa tay chmà chúng ta không đưa tay để Pht kéo lên thì không bao giờ được cu vt c. Mà đưa tay bng cách nào? Pht dy: Phi nhPht, nim Pht đừng nim gì khác. Đừng nim danh li tin bc thế gian mà chnim Pht. Tc là phi giác ng, tnh táo, sáng sut thì Pht mi nm tay kéo lên được. Chúng ta chưa làm được vic đó nên Pht chhoài mà vn chưa có ai để kéo lên.

Tu thin hay tu Tnh cũng vy. Nếu không định tnh, sáng sut, ttu tp, tkhc phc nhng khuyết đim ca mình, thì dù cho có nói thin, có chùa làm bao nhiêu vic chăng na cũng chng được gì. Quan trng là chúng ta phi tnlc, cgng tu, làm sao cho đạt được kết quthì vic trân cha mkhông khó.

Li mt câu chuyn na trong kinh Địa Tng. Có người con gái Bà La Môn nhưng rt tin kính Tam Bo. Cô tu tp theo shướng dn ca chư Tăng Ni, đúng vi đạo chân chính, giác ngca Pht. Nhưng mcô không chp nhn. Vì bà là người ngoi đạo nên sanh tâm hy báng và luôn chng đối vic tu hc ca con gái. Do đó ba nghip thân khu ý ca bà ngày càng xu ác. Biết rõ điu đó nhưng cô con gái không làm sao khuyên mẹ được. Cô rt khtâm, nên càng nlc tu tp để hi hướng công đức cho m, mong chuyn hóa được m. Song vì lòng bt kính, hy báng Tam Bo ca bà quá sâu nng, nên khi lâm chung, bà bị đọa vào địa ngc. Biết chc msẽ đọa vào đường dnên trong sut thi gian bn mươi chín ngày, cô thiết tha tu hành, cúng dường Tam Bo để hi hướng công đức cho m, mong sao cu mhết kh.

Trong lúc thành khn làm các vic công đức, nim danh hiu Pht thì mt hôm cô mng thy mình đến mt bbin, dưới bin nước sôi sùng sc. Đứng trên blà nhng người tay cm chĩa ba, chĩa tư, đầu có sng có gc, mt mũi hung tn. Nhưng nhphúc lc đặc bit nên đứng gn nhng vnày mà cô không hsst. Li dưới nước sôi có nhiu thú dnhư cp, beo, chó… bng đồng, st… và có rt nhiu chúng sanh ln hp trong đó. Hbnhng kcm chĩa đâm chém ri ling xung nước sôi cho thú dnhai, nut, chơi gin. Cnh tượng tht là hãi hùng. Cô nhìn ri hi người đứng gn nht: “Đây là nơi nào mà cnh tượng ghê gm như vy”. Quiû sứ đáp: “Đây là địa ngc A Thay còn gi là địa ngc Vô Gián”. Cô hi: “Nhng ti nhân nào, to nghip gì mà brt xung đây?” Qusứ đáp: “Nhng ai trên thế gian không tin Tam Bo, sát hi chúng sanh, làm nhng vic bt nhân tht đức thì brơi xung đây”.

Cô hi thêm: “Do nhân duyên nào mà ông đứng ở đây và vì sao tôi đến nơi này?” Qusvui vtrli: “Nơi này có hai trường hp để đến được. Mt là do nghip dn, hai là do công đức tu hành. Cô là người tu hành chân chánh nên đến đây mà không sst gì c. Cô đứng gn tôi cũng không s, còn dám hi nhng chuyn dưới này na, nên biết cô có công đức rt ln”. Qusli hi: “Cô đến đây để làm gì?” Cô nói: “Tôi đến tìm m. Mtôi lúc sng không tin Tam Bo, to nhng điu ác. Vì thế sau khi qua đời có lmẹ tôi sbdn ti nhng nơi khổ đau này. Tôi đã chí thành, khn thiết tu tp và nim danh hiu Pht. Nhhng ân, uy đức y mà tôi được đến nơi này để tìm mvà cu m”. Quỉ shi: “Mcô tên gì?” Cô nói htên mvà ctên cha đã chết trước. Quslin chp tay chào cô mt cách hết sc cung kính và thưa rng: Nhng ti nhân y cách đây ba ngày đã được thác sinh vthế gii an lành ri. Chng nhng hai người đó được thác sinh mà toàn thchúng sinh trong cnh khnhư cô thy đây, ngày y cũng đều được thác sinh hết. Cô gái mng vô hn và ngay đó lin phát nguyn như thế này: “Tôi nguyn đờđời tu tp theo chánh pháp, đời đời thay chúng sanh chu mi sự đau kh. Nguyn cho tt cchúng sanh đừng hy báng Tam Bo, đừng to nghip để rơi vào địa ngc khổ đau này”.

Như vy trong đạo Pht có nói đến cu kh. Nhưng chtrương cu khlà tmình phi có công đức, phi tu tp chân chánh, phi chuyn hóa, mi có thlàm vic đó. Chúng ta có quyn cu nguyn, nhưng chyếu là phi nlc tu tp. Do tu tp có công đức nên li nguyn mi có sự đáp ng. Nếu chnguyn suông mà không chu tu thì không có kết qugì hết.

Tu làm sao? Suy nghĩ by thì đừng suy nghĩ, nói by thì đừng nói, làm by thì đừng làm. Dù ti ch, ti nhà, hay ở đâu quí vcũng tu được. Có điu kin thì đi chùa, sm đèn nhang cúng kính. Không có điu kin thì nhà người ta chi mình, mình nhn là tu. Dân gian có câu: Mt câu nhn chín câu lành. Đừng tưởng nhn là nhc. Ai nghĩ nhn là nhc, đó là hiu theo kiu nói tm thường. Nhn là nhn. Nhn được là đại hùng, đại lc chkhông phi là nhc. Nếu người ta chi mình mà mình chi li, thì sdn ti đánh nhau. Mà đã đánh nhau thì có người ăn, có kthua. Người ăn, kthua không gii quyếđược thì thêm my ông an ninh khu vc ti chng minh. Svic nếu gii quyết không xong na thì phi đưa ra tòa, tn tin tn bc… đủ thphin não rc ri. Nên nói mt câu nhn chín câu lành là vy. Cách tu hành này ai cũng có thtu được. Giàu cũng tu được, nghèo cũng tu được.

Kế đến, tôi nói vphát tâm Bồ đề. Phát tâm Bồ đề nghĩa là phát tâm giác ng. Chúng ta ai cũng có sn tâm đó hết. Pht dy: “Tâm Bồ đề là con đường cái dn đến trí hu, là sui thiên có thgt ra tt c, là cxe chuyên chcác Btát, là cánh ca mra các hành vi ca các Btát”. Tâm Bồ đề tc là tâm giác. Tâm đó là tâm Pht, tâm Btát. Phát được tâm đó là mở được cánh ca ln, ca giác nggii thoát.

Pht tchúng ta sau khi hiu đạo ri, phi tiến lên, phi phát tâm Bồ đề. Bi vì chúng ta không thnguyn Pht cho mình thành Pht. Mà nguyn con phát tâm cu thành Pht, phát tâm giác ng. Tâm đó con có sn, con nguyn nhn ra bn tâm đó ca chính con. Chư Pht ra đời là mun chcho chúng ta nhn ra tâm đó. Vy mun phát tâm đó phi làm sao? Phi loi btt cnhng vng tưởng lăng xăng, đắm trước, tăm ti, chúng ta loi bhết nhng thứ đó, thì tâm Bồ đề mi hin tin. Không cn phi kiếm ở đâu xa. Mun thế chúng ta hng tnh táo, sáng sut, soi chiếu li mình, không chy theo bên ngoài. Ai có rchúng ta vthế gii có tui thcngàn tui, hoc bước mt bước từ đầu núi này sang núi khác, hay ung mt viên linh đơn sng cngàn năm… Chúng ta xin thôi. Sng dài mt lm. Chcn sng trong tnh táo, sáng sut, sng vi tâm an lc, gii thoát, tâm Pht, tâm Bồ đề.

Trong kinh Pháp Hoa, đức Pht nói rng: Mc đích ca chư Pht ra đời là mun chcho tt cchúng sinh nhn được tri kiến Pht ca chính mình.

Kinh Lăng Nghiêm, Pht dy: Mc đích ra đời ca chư Pht là dy cho tt cả chúng ta biết chúng ta có cái tâm thanh tnh, gii thoát, tâm Pht, tâm chân tht, chớ không phi nhng thlăng xăng điên đảo bên ngoài.

Li trong kinh, Pht cũng nói tâm Bồ đề là nơi trú ngca Tam Mui, là khu vườn hưởng thpháp lc, là chan n ca thế gian, là chnghngơi nương ta ca bc Btát. 

Chúng ta mun nương ta, gn gũi vi Pht, chúng ta phi có Tam Mui. Tam Mui tc là sự định tnh ca mình. Ví dụ đang ngi đây mà nghe ai nói đến tên mình hay tên ca người thân mình là ni sùng lên, đó không phi là định tnh. Mà nghe thì cnghe, nghe âm thanh, xe chy, người nói… mà vn trong định tnh, đừng để âm thanh dn mình đi. Như vy là có chánh định, có Tam Mui.

Đến đây tôi kmt câu chuyn trong nhà Thin.

Có mt nhà sư tu khhnh, thường ngi chng nm. Vì thế ít người dám theo hc vi ngài. Duy có chú đệ tnhthông minh lanh li thì thường gn gũi nhà sư. Ngài nhn biết chú nhsau này có thdùng được, nên cho làm thgi. Có điu llà chú không nghe li thy. Ông thy thì ngi thin sut ngày đêm, trái li chú nm hoài. Lúc đầu, thy chú còn nhmà bt chú ngi nhiu thì không được, nên ngài cho chú nm. Nhưng nm thì cũng phi có gingi dy, chnm hoài sao được. Tuy nhiên chú nm ngnhưng rt tnh. Khi ngài động là chú git mình thc dy, rt tnh táo. Mt hôm thy đệ tử đã ln mà cnm hoài ông thy phát bc, qu: “Chú mày nm hoài chết sthành rn”. Chú đệ tử trli: “Sư phcngi hoài chết sthành cóc”. Ngay câu nói y, ông thy ngộ đạo. Từ công phu lâu ngày nên chcn mt duyên nhngài lin ngộ đạo. Ông thy như thế, có hc trò như thế, thành tu được cho nhau, kcũng tht là đặc bit. Cho nên trong nhà Thin quý tâm định tnh.

Tóm li, dù trong hoàn cnh nào, là người ti gia hay xut gia, chúng ta cũng phđể tâm vào vic tu tp. Trước là tli cho mình, sau cũng để đền trthâm ân cao trng ca cha m. Đem công đức tu tp ca mình hi hướng vcho cha mphát tâm kính tin Tam Bo, bác làm lành, đời đời sanh vào ngôi nhà Pht pháp. Pht dy tt cchúng sanh là Pht sthành. Vy chúng ta phi làm sao để mình và cha mphát tâm Bồ đề, tu hành cho đạt được quvPht mi xng đáng là đệ tNhư Lai. Nhân mùa Vu Lan báo hiếu, ngày ttnăm 1993 này, chúng tôi xin chúc toàn thể quí Pht t, hin din cũng như vng mt hôm nay nhli rng chúng ta đều có Pht tính, có tri kiến Pht. Chúng ta là Pht sthành. Vy chúng ta phi làm sao phát huy được tính Pht sn có nơi chính mình. Chúc quí vthành Pht, chúng tôi cũng thành Pht. Tt cả chúng ta đều thành Pht.

Bình luận

Địa chỉ email của bạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Giỏ hàng

Giỏ hàng

Đã xóa. khôi phục
    Thành tiền 0 VNĐ